De Lokeend

16 GAZET VAN ANTWERPEN ZATERDAG 17 EN ZONDAG 18 FEBRUARI 2018 REPORTAGE Cola werd eerst in Antwerpen gemaakt Antwerpenaar Gustave Van Gansen importeerde de Amerikaanse frisdrank in 1927 uit Atlanta C ocaColaviertindedrie volgendeweekends zijnnegentigste verjaardaginBelgië meteententoonstellingin Anderlecht.Datis tedanken aanGustaveVanGansen,die in1927detoenexotische frisdrankuitAtlanta meebrachtnaarAntwerpen. Stafwerderrijkvan,maargaf aldatgeldwegaanvrienden enfamilie. De frisdrank Coca-Cola werd in 1886 in de Amerikaanse stad At- lanta bedacht door de apotheker John Pemberton. De Amerikaan ontwikkelde een karamelkleurige siroop die de smaakpapillen van zijn landgenoten moest verwen- nen. Eerst werd de siroop aange- lengdmet platwater. Pas toenhet enkele jaren later met bruiswater werd gemengd, is de echte Coca- Cola ontstaan. Pemberton heeft hetsuccesvanzijnuitvindingnau- welijks beleefd.Hij stierf in 1888. In 1927 kwam het suikerrijke drankjevoorheteerstnaarBelgië, als derde land in Europa, na FrankrijkenSpanje. Datistedan- ken aan Antwerpenaar Gustave VanGansen,dievoorhet eerst co- ladronktoenhij inAtlantagoede- ren ging ophalen voor het bedrijf vanzijnvader. Geheim recept “Nonkel Staf, zoalswij hemnoe- men,werkte voorFloren en Com- pagnie,eenfamiliebedrijfdatgoe- deren vanuit de hele wereld op- sloeg in een magazijn in de Generaal Belliardstraat in Ant- werpen,opdeplaatswaarnures- taurant De Lokeend is gevestigd”, zegt achterkleinneef Kristof Van Gansen, die onderzoek heeft ge- daan naar zijn familiegeschiede- nis. “Louis, de vader van Staf, stuur- de zijn zoonmet de boot naarAt- lantaomdaarallerleigoederenop te halen. Zo kwam hij in contact met Coca-Cola. Staf had echt on- dernemersbloed en besloot die cola te verkopen én te maken in Antwerpen.Hijkreegereenlicen- tievoor.Coca-Colagafhemookal wat oudere machinesmeeomhet goedje in Antwerpen te produce- ren. Naar de verkooppunten moestStafnietverzoeken:zijnfa- miliehad een honderdtal cafés in destad.” Gustave kocht de siroop aan uit de Verenigde Staten. Het goedje kwam in twee pakketten, die elk in een andere fabriek werden ge- maakt. De twee pakketten samen vormende siroopdie tot vandaag nogsteedshetgeheimereceptvan Coca-Colais. Bedrijf van 1 miljoen frank “Onze Staf startte in 1927 in de Boomgaardstraat in Antwerpen, in dezelfde straat waar nu Stads- brouwerij De Koninck is geves- tigd,meteenbottelarij”,zegtStafs aangetrouwde nicht Annette Moi- se (82). “Staf voegde volgens de regelsvanCoca-Colawaterensui- ker toe aan de siroop die hij had binnengekregen. Er werkte slechts een handvol mensen in zijnbedrijf.” Het sprookje van Gustave Van Gansen duurde niet lang. Enkele listige Brusselse zakenmannen wildendelucratievebusinessvoor zichzelf en reisden in 1931 naar het hoofdkwartier van Coca-Cola inAtlantaomde licentievoorBel- giëbinnentehalen. Gustave verloor zijn licentie, maarkon niet klagen: de waarde van zijn bedrijf werd volgens de archievenvanCoca-ColainAtlan- ta op dat moment op 1 miljoen Belgische frank geschat. Niet dat hij een miljoen voor zijn fabriek kreeg.Hij moest ookde machines en andere materialen die hij van het Amerikaanse hoofdkantoor hadgeleend,nogterugbetalen. Fortuin weggegeven “Hij werd wel rijk door de ver- koopvanzijnbedrijf,maaruitein- delijk heeft hij bijna al zijn geld weggegeven”, zegt zijn aange- trouwde nicht Annette Moise. “Toen hij Coca-Cola kwijt was, heeft hij in Antwerpen nog een publiekzwembadgebouwdenEn- gelse bieren geïmporteerd. Maar uiteindelijk is hij relatief arm ge- storven.Staf is nooitgetrouwd en had geen kinderen, waardoor hij het geld uitgaf aan zijn familiele- denenvrienden.In1975ishijge- storven op Tenerife, toen hij op bezoekwasbijzijnzusJeanne.” Gustave had zijn fortuinaan Co- ca-Cola te danken. Was hij zelf ook een fan van het drankje? “Ik denk het niet, want hij was niet dik”, zegt Annette. “Staf zat wel vaakop café, maardanalleenom metdemensentepraten.” VandaagwordtCoca-ColainBel- gië op drie plaatsen gebrouwen: in Wilrijk, Zwijnaarde en Chaud- fontaine.Inhetverledenwarener ook productiecentra in Turnhout (sinds 1951), in Sint-Niklaas (sinds 1959) en Mechelen (sinds 1962).Maardiecentrazijn inmid- delsgesloten. CHRISTOF WILLOCX ANNETTE MOISE (82) Aangetrouwde nicht “Ik denk niet dat Staf zelf een fan was van cola, want hij was niet dik. Hij zat wel vaak op café, maar dan alleen om met de mensen te praten.” Gustave Van Gansen in zijn fabriek in de Boomgaardstraat in Antwerpen. FOTO COCA COLA COMPANY Achterkleinneef Kristof Van Gansen en aangetrouwde nicht Annette Moise. FOTO ROBBIEDEPUYDT 90 jaar in België 17 GAZET VAN ANTWERPEN ZATERDAG 17 EN ZONDAG 18 FEBRUARI 2018 Gustave Van Gansen met een van zijn colawagens op het einde van de jaren 20. In die tijd was Antwerpen nog gedeeltelijk Franstalig. Gustave sprak zowel vlot Frans als Nederlands. FOTO COCA COLA COMPANY door Cuba trokken, zagen we aan een win- kel een reclamebord voor een frisdrank, met daaronder het logo van Coca-Cola. Dat logo was overschilderd, omdat de Ameri- kaanse drank daar al jaren verboden was. We hebben die mensen toen 40 dollar be- taald omdat bord mee naar huis te nemen. Ze wisten niet wat hen overkwam. Decen- nialang had niemand naar dat bord geke- ken en toen kwamen er ineens buitenlan- dersdiehetwildenkopen.Wewildenmeer betalen, maar dat hebben ze geweigerd. Vandaagstaatdatbordbijons thuis.Aande achterkantstaathet logovanCoca-Colawel noghelemaal,zonderoverschildering.” “Wat we met al die colaspullen doen? We zetten ons ’s avonds op een stoel en kijken ernaar.Danhalenweherinneringenopaan onze reizen. Onze verzameling levert dus de objecten die bij de verhalen van ons le- venhoren.” WK voetbal in Spanje Hoe is Johan ooit bij Coca-Cola terechtge- komen? “Het is begonnen in 1982, toen ik alstwaalfjarigeknaapmetmijnoudersnaar het wereldkampioenschap voetbal in Span- jeging”,zegtJohan.“Ikkreegdaareenblik- je vanCoca-Cola met het logovande ‘mon- diale’op,ennamookenkele flesjesvanCo- ca-Colamee.Thuisheb ikmijnverzameling snel uitgebreid. Ikhebnuduizenden flesjes en blikjes. Dit drankje wordt elke dag door miljoenen mensen gedronken. Het heeft ietsmagisch.” Johan en zijn vriendin hebben intussen al honderdenbeurzenbezochtwaaropprulla- ria van hun favoriete frisdrank worden ver- kocht. “We zijn er echt aan verknocht. Als we een hotel of restaurant boeken, bellen we altijd eerst om na te gaan of ze er Coca- Cola serveren. Als dat niet zo is, gaanweer nietbinnen.” Hoeveel cola drinkt Johan zelf? ”Twee blikjesperdag,vooralomtotrusttekomen, bijvoorbeeld na een vermoeiende werkdag. Ik houd dus mate. Al drink ik nog altijd meer water dan cola. Zo ongezond leef ik dus niet. Ik drink bijvoorbeeld geen alco- hol.” (cwil) JohanvanMierlo(47)iseenvande grootsteCocaColafansvanBelgië.“Ik hebdrieappartementen.Inéén daarvanwoonik.Deanderetwee staanvolmetallerleispulletjesvan CocaCola.” Johan van Mierlo bij een fles CocaCola van stripfiguur Kuifje. FOTO RR b Johan van Mierlo komt uit Deurne, maar woont met zijn vriendin in Sint-Pieters- Leeuw. “We hebben daar drie appartemen- ten naast elkaar”, zegt Johan. “Twee daar- van hebben we helemaal omgebouwd tot een verzameling van Coca-Cola-objecten. Het gaat telkens om appartementen met twee slaapkamers, een keuken, een woon- kamer en een badkamer. We hebben al die plaats nodig om onze spullen erin te krij- gen. Onze verzameling is meer dan 100.000eurowaard.” “We hebben de keuken in die twee appar- tementenuitgebrokenomermeerkasten in te kunnen maken. Er staat van alles: van handdoeken met het logo van Coca-Cola, tot flesjes, kapstokken, speelgoedauto’s en reclameborden. Toen mijn vriendin en ik Drie weekends lang bruisende expo CocaColaBelgiëorganiseertde volgendedrieweekendsinhet hoofdkwartierinAnderlechteen tentoonstellingoverde90jarige geschiedenisvanhetmerkin België.Enkelememorabeledata: b 1927: GustaveVanGansenbottelten verkooptvoorheteerstCocaCola inBel­ gië. b 1930: Productieatelier inSintGillis wordtgeopend.VanGansenverkooptzijn bedrijfaanenkeleBrusselsezakenman­ nen. b 1940: DeproductievanCocaColawordt doordeTweedeWereldoorlogonderbro­ ken. IndeplaatskomtCAPPY,een limona­ demetsinaasappelmandarijnsmaak. b 1960: GeboortevanMinuteMaid. b 1962: Fantawordtvoorheteerstver­ kocht. b 1969: Spritedoetzijn intrede. b 1984: IntroductievanCocaColaLight. b 2006: IntroductievanCocaColaZero. i De tentoonstelling is tebekijkenop 24en25 februari,3en4maarten10 en11maart tussen10en17u inde Bergensesteenweg1424 inAnder­ lecht. Inkom isgratis. Inschrijven is nietverplicht,maarwelaan te raden viacocacolabelgium.be . Verzameling van superfan uit Deurne is meer dan 100.000 euro waard Twee appartementen vol met CocaColaspullen